SMART PHRASES
IN FIJIAN |
Greetings and Civilities
| Hello |
Bula! |
| Hello (reply) |
lo, bula/la, bula
(More respectful) |
| Good morning |
Yadra |
| Goodbye |
Moce. (If you don't expect to see me again) |
| See you later |
Au sa liu mada. |
| No |
Sega |
Thank (you very much) |
Vinaka (vaka levu) |
| Yes |
Io |
| Sorry (general) |
(Ni) Vosota sara |
You may also hear the following:
| Where are you going? (Used as ask how are
you?) |
O(ni) lai vei? |
| Nowhere special just wandering around |
Sega gade ga |
| Lets shake hands |
Daru lululu mada |
| What's your name? |
O cei na yacamu (ni)? |
| My name is... |
O yau o ... |
| Pleased to meet you |
La, (ni) bula |
| Where are you from? |
O iko/kemuni mai vei? |
| I'm from ... |
O yau mei... |
| How old are you? |
O yabaki vica? |
| I'm ... years old |
Au yabaki ... |
| Are you married? |
O (ni) vakawati? |
| How many children do you have? |
Le na luvemu (ni)? |
| I don't have any children |
E seqa na luvequ |
| I have a daughter/son |
E dua na luvequ yalewa/tagane |
Language Difficulties
| I don't speak Fijian/English |
Au seqa ni kila na vosa Vakaviti/vakavalagi |
| Do you speak English ? |
O (ni) kila na vosa vakavalagi |
| I understand ... |
Sa macala |
| I don't understand |
E sega ni macala |
Getting around
| Where is the airport? |
I vei na ... |
| (main) bus station |
Bastan |
| bus stop |
ikelekele ni basi |
| When does the ... leave/arrive? |
Vica na kaloko e lako/kele kina na ....? |
| Bus |
basi |
| Plane |
waqavuka |
| Boat |
waqa |
| I want to go to ... |
Au via lako i ... |
| How do I get to... ? |
I vei na sala i ...? |
| Is it far? |
E yawa? |
| Can I walk there? |
E rawa niu taubale kina? |
| Can you show me (on the map)? |
Vakaraitaka mada (ena mape)? |
| Go straight ahead |
Vakadodonu |
| Turn left |
Gole i na imawi |
| Turn right |
Gole i na imatau |
Compass bearings(north etc) are never used.
Instead you'll hear:
| on the sea side of ... |
mai .... i wai |
| on the land side ... |
mai .... i vanua |
| the far side of ... |
mai .... i liu |
| the side of ... |
mai .... i muri |
Around town
| I'm looking for ... a church |
Au vaqara ... na valenilotu |
| The .... embassy |
na ebasi/valenivolavola ni... |
| The market |
na makete |
| The museum |
na vale ni yau maroroi |
| The police |
na ovisa |
| The post office |
na posi (tovesi) |
| A public toilet |
na vale lailai |
| The tourist office |
na valenivanua ni saravanua |
| What time does it open/close? |
E dola/sogo ina vica? |
| May I take your photo? |
Au tabaki iko mada? |
| I'll send you the photo |
Au na vakatau yani na itaba |
Accommodation
| Where is a ...? |
I vei ...? |
| Hotel |
dua na otela |
| Cheap hotel |
otela saurawarawa |
| Guesthouse (rooms by the hour) |
dua na bure ni vulagi |
| I'm going to stay for ... |
Au na ... |
| One day |
siga dua |
| One week |
macawa dua |
| I'm not sure how long I'm staying |
Sega ni macala na dede ni noqu tiko |
| Where is the bathroom? |
I vei na valenisili? |
| Where is the toilet? |
I vei na valelailai? |
|
Food
| Restaurant |
valenikana |
| Chinese / Indian |
valenikana ni kai Jaina/Idia |
| Food vendor |
voletaki kakana |
| Breakfast |
katalau |
| Lunch |
vakasigalevu |
| Dinner |
vakayakavi |
Shopping
| How much is it? |
E vica? |
| That's too expensive for me |
Au seqa ni rawata |
| I'm just looking |
Sarasara ga |
| Bookshop |
sitoa ni vola |
| Clothing shop |
sitoa ni sulu |
| Laundry |
valenisavasava |
| Market |
makete |
| Pharmacy |
kemesi |
Health
| I need a doctor |
Au via raici vuniwai |
| Where is the hospital? |
I vei na valenibula? |
| I'm constipated |
Au sega ni valelailai rawa |
| I have a stomach-ache |
E mosi na ketequ |
| I'm diabetic |
Au tauvi matenisuka |
| I'm epileptic |
Au manumanusoni |
| I'm allergic to penicillin |
E dau lako vakaca vei au na pensilini |
| I have my own syringe |
E tiko na noqu icula |
| I'm on the pill |
Au gunu vaunikau ni yalani |
| Contraceptive |
wai ni yalani |
| Diarrhoea |
coka |
| Medicine |
wainimate |
| Nausea |
lomalomaca |
| Sanitary |
napkin qamuqamu |
Emergencies
| Help! |
Oilei! |
| Go away! |
Lako tani! |
| Call a doctor! |
Qiria ni vuniwai! |
| Call an ambulance! |
Qiria na lori ni valenibula! |
| I have been robbed! |
Butako! |
| Call the police! |
Qiria ni ovisi! |
| I'm lost |
Au sa sese |
| Where are the toilets? |
I vei na valelailai? |
Times & Dates
| What time is it? |
Sa vica na kalokalo? |
| Today |
nikau |
| Tonight |
na bogi nikau |
| Tomorrow |
nimataka |
Yesterday |
namoa |
| Monday |
Moniti |
| Tuesday |
Tusiti |
| Wednesday |
Vukelulu |
| Thursday |
Lotulevu |
| Friday |
Vakaraubuka |
| Saturday |
Vakarauwai |
| Sunday |
Sigatabu |
Numbers
| 0 |
saiva |
| 1 |
dua |
| 2 |
rua |
| 3 |
tolu |
| 4 |
va |
| 5 |
lima |
| 6 |
ono |
| 7 |
vitu |
| 8 |
walu |
| 9 |
ciwa |
| 10 |
tini |
| 11 |
tinikadua |
| 12 |
tinikarua |
| 20 |
ruasagavulu |
| 21 |
ruasagavulukadua |
| 30 |
tolusagavulu |
| 100 |
dua na drau |
| 1000 |
dua na udolu |
|